Cuộc đời “được ăn cả ngã về không” của huyền thoại đầu tư chứng khoán Jesse Livermore
06/08/2024 bởi
Nguyễn Văn Thắng
Người từng “ám ảnh” cả phố Wall, đời thăng hoa rồi phá sản đều vì chứng khoán
Jesse Livermore được xem như là một huyền thoại kinh doanh của mọi thời đại, là hình mẫu trong cuốn “Hồi ức của một thiên tài đầu tư chứng khoán”- một trong những cuốn sách kinh doanh có ảnh hưởng nhất trong giới. Phương pháp kinh doanh theo nhiều cách cùng tài năng dự đoán của ông trong nhiều trường hợp đã đi trước thời đại.
Cuộc đời thăng hoa nhờ chứng khoán
Jesse Livermore sinh ngày 26 tháng 7 năm 1877 tại Massachusetts. Cha ông là một chủ nông trại còn mẹ làn nội trợ. Ngay từ khi còn nhỏ, Livermore đã cho thấy khả năng học tập của mình, 3 tuổi rưỡi đã học đọc, học viết và 5 tuổi đã có khả năng tính nhẩm với các con số. Ông chỉ cần một năm để hoàn thành chương trình học của 3 năm.
Năm mười bốn tuổi, Jesse buộc phải rời trường học theo yêu cầu của cha. Tuy nhiên, ông vẫn muốn tiếp tục đam mê của mình với môn toán học cũng như khao khát tìm ra hướng đi riêng trong cuộc sống.
Livermore trở thành nhân viên viết bảng giá của công ty chứng khoán Paine Webber khi mới 14 tuổi. Công việc này yêu cầu ông phải cập nhật thông tin giá cổ phiếu, hàng hóa và viết chúng lên bảng. Trong quá trình làm việc, ông say mê với sự biến động giá cả đến nỗi còn ghi chép vào một cuốn sổ nhỏ, sau đó quan sát các mô hình biến động giá.
Jesse Livermore đã sử dụng các mô hình giá cả của mình để tham gia các sàn giao dịch “chui”. Cho đến năm 15 tuổi, Jesse đã kiếm được 1.000 đô la từ các sàn giao dịch, con số này gần tương đương với 20.000 đô la ngày nay.
Việc Livermore thắng lớn từ các sàn giao dịch “chui” khiến cho nhiều địa điểm cá cược trong thị trấn cấm ông do lo ngại về những tổn thất. Ông phải cải trang để qua mắt họ.
Đến năm 20 tuổi, Livermore đã tích lũy được 10.000 đô la và bắt đầu giao dịch hợp pháp tại sàn chứng khoán New York. Ở đây, ông nổi tiếng là một nhà kinh doanh thành công trước khi lại bị mất tiền oan. Một trong những vấn đề của Jesse là ông vẫn sử dụng các con số từ mã chứng khoán, những con số này khác xa số liệu thực tế.
Để kiếm lại số tiền đã mất, Livermore chọn quay trở lại các sàn giao dịch “chui” ở St Louis và thu lại được tiền. Thời điểm ông quay trở lại phố Wall, thị trường chứng khoán đang tăng mạnh, ông kiếm được 50.000 đô la.
Năm 1907, ông đã được một người bạn mách nước bán khống cổ phiếu của Union Pacific. Nhiều người cho rằng đó là một quyết định “điên rồ” và vô cùng liều lĩnh bởi thời điểm đó, cổ phiếu của công ty này đang tăng cao. May mắn thay, trận động đất sau đó không lâu khiến cho cổ phiếu của Union Pacific rớt giá thảm hại, khiến ông kiếm được 3 triệu đô la.
Nhờ khả năng dự đoán những biến động giá cả của mình, Livermore đã phối hợp với nhà tài chính J.P. Morgan để đưa thị trường trở lại trạng thái bình thường. Việc Livermore mua rất nhiều cổ phiếu khiến cho những người khác tin tưởng và cũng đầu tư theo, nhờ đó mà thị trường bắt đầu hồi phục, còn Livermore cũng kiếm được rất nhiều tiền.
“Một khi bạn biết cách giao dịch như thế nào, bạn sẽ dễ dàng kiếm hàng triệu đô la. Bạn sẽ không bao giờ kiếm được tiền khi còn là một nhà đầu tư ngạo mạn”.
Sự thành công này đã ghi tên ông vào danh sách giới thượng lưu. Ở đỉnh cao sự nghiệp, ông sở hữu khối tài sản khổng lồ gồm nhiều bất động sản, xe sang, những chiếc du thuyền lộng lẫy, và tham gia những bữa tiệc lãng phí, xa xỉ. Để theo kịp lối sống đắt đỏ của mình, ông đã tiếp tục kinh doanh chứng khoán.
Cuộc đời “tuột dốc không phanh”, gia sản tiêu tán vì chứng khoán
Năm 1908, Livermore nghe theo Teddy Prices – một nhà kinh doanh nổi tiếng và thu mua cổ phiếu về sản phẩm bông, trong khi chính ông ta lại bán ra khiến Livermore mất 90% số tiền kiếm được năm 1907. Tổn thất của ông ngày càng nặng nề, buộc phải tuyên bố phá sản vào năm 1915.
Để lấy lại số tiền đã mất, Livermore đã dành 6 tuần chỉ để nghiên cứu sự biến thiên giá cả, nhờ đó ông đã trả hết nợ của mình.
Mặc dù là một người hiếm hoi thu được lợi nhuận trong giai đoạn khủng hoảng 1929-1933( kiếm được 1,4 tỷ đô la tính theo giá trị ngày nay) nhưng sau đó, tài sản của ông lại tiêu tán nhanh chóng.
Trong thời gian này, cuộc sống của Livermore vô cùng bất ổn. Sau khi ly hôn, ông mất 10 triệu đô la chia chác tài sản cho người vợ thứ hai, cả căn nhà trị giá 3,5 triệu đô cùng nhiều trang sức đắt tiền cũng bị bán rẻ với giá 222 000 đô la. Sau đó, ông kết hôn với người vợ thứ ba của mình là bà Harriet Metz.
Những biến cố liên tiếp khiến tinh thần Livermore suy sụp hoàn toàn. Ông tuyên bố phá sản lần thứ 3. Năm 1934, ông cũng bị đình chỉ tư cách thành viên Hội đồng Thương mại Chicago.
Livermore vẫn tin rằng mình có thể làm lại như những lần trước đó, nhưng sau tất cả những áp lực và căng thẳng mà ông phải chịu đựng, điều này chẳng thể nào đạt được. Ông cũng không thể trở lại kinh doanh ở Phố Wall bởi không còn đam mê và động lực như trước.
Vào ngày 28 tháng 11 năm 1940, Livermore đã tự sát trong phòng của khách sạn Sherry Netherland ở Manhattan, ở tuổi sáu mươi ba. Ông ra đi để lại một bức thư tuyệt mệnh dài 8 trang cho vợ trong đó có câu: “Cuộc đời anh là một sai lầm”, được tìm thấy trong cuốn sổ bìa da của ông ấy.
Di sản của Livermore
Jesse Livermore được giới chứng khoán coi là một đầu cơ, là con gấu vĩ đại mà ai ai cũng kính nể và kính sợ. Mặc dù khối tài sản khổng lồ ông nắm giữ không tồn tại lâu, nhưng trí tuệ của ông là di sản của nhiều thế hệ sau này, những sai lầm ông mắc phải là bài học cho các nhà giao dịch hiện đại. Trí tuệ đó được đúc kết trong 2 cuốn sách:
Đầu tiên là cuốn sách “Kinh doanh Chứng khoán” được đăng ký bản quyền vào năm 1940. Ông viết cuốn sách này trong những nỗ lực tuyệt vọng nhằm kêu gọi vốn.
Thứ hai là cuốn Hồi ức của một thiên tài đầu tư chứng khoáng (Reminiscences of a Stock Operator). Đây là một cuốn sách kinh doanh vô cùng nổi tiếng. Nhiều tác giả hiện nay vẫn thường xuyên trích dẫn nội dung của nó.
Câu mở đầu quyển sách của Livermore đã trở nên kinh điển trong tâm trí của bất kỳ cá nhân nào: “Trò chơi đầu cơ là một trong những trò chơi chính thức thú vị nhất trên thế giới. Tuy nhiên, đây không phải là trò chơi cho những kẻ cứng đầu, những kẻ lười suy nghĩ, những kẻ không biết kiểm soát cảm xúc hay những kẻ muốn giàu nhanh. Bọn họ sẽ chết trong nghèo khó.”
Suy cho cùng, những thất bại của Livermore hầu hết đến từ việc thiếu kỷ luật và từ bỏ các nguyên tắc của bản thân. Song, các cá nhân chúng ta đều có thể học được cách kiên nhẫn, ghi chép, kỷ luật và cẩn trọng với các lời khuyên trên thị trường mà Livermore đã mắc phải.
Trong một bài viết của tờ Wall Street, W.D. Gann đã mô tả Livermore là một người trọng danh dự, người mà “sẽ hoàn trả đầy đủ các khoản nợ ngay cả khi ông vừa được phóng thích trong phiên tòa tuyên bố phá sản”. Những thành công và cả sai lầm của ông đã trở thành những bài học đắt giá cho các nhà kinh doanh ngày nay.
Written By
Nguyễn Văn Thắng
Yêu Kinh Doanh – Thích Cà Phê
"Chúng ta không biết chắc khi nào chúng ta cần nó. Nhưng thường khi chúng ta cần, thì mọi thứ có vẻ muộn"
Nguyễn Văn Thắng
Founder IZGR

Bài Viết Mới Nhất
- Đừng quan tâm những thứ vội vã ngoài kia
- Kẻ hèn mọn không có gì nhục nhã hơn, người bi thương nhất là người rơi vào cảnh khốn khó.
- Nếu hôm nay bạn không lên tiếng thì ngày mai người tiếp theo sẽ là bạn
- Nếu lương của bạn là nguồn thu nhập duy nhất của bạn, bạn chỉ còn một bước nữa là nghèo khổ
- Lời nhẹ chớ khuyên người, không tiền chớ nói việc lớn